Św. Józef podawany jest przez kościół jako wzór takich cnót, jak posłuszeństwo Bogu, wiara, pracowitość, męstwo, sprawiedliwość, czystość, piękna miłość, skromność, ubóstwo, milczenie i opanowanie. Święty Józef z Nazaretu nazywany również jest oblubieńcem Najświętszej Maryi Panny. Niewiele wiadomo o świętym Józefie. Głównymi źródłami wiedzy są Ewangelie, ale mówią o nim także niektóre apokryfy np. Protoewangelia Jakuba, Ewangelia Tomasza, Historia Józefa Cieśli. Ewangelie wg św. Mateusza i wg św. Łukasza, podają dwa różne rodowody Jezusa; według obu Józef wywodził się z rodu króla Dawida z pokolenia Judy. Według tradycji katolickiej Mateusz podaje rodowód św. Józefa, a Łukasz rodowód Maryi. Warto prześledzić to wszystko, co wiadome jest o życiu Józefa, które nie było lekkie, ale z całą pewnością było szczególne, żeby nie powiedzieć ,,wybrane?.
Po zaślubinach Matki ( Jezusa ) Maryi z Józefem, wpierw nim zamieszkali razem, znalazła się brzemienną za sprawą Ducha Świętego ( Mt 1:18 ). Józef chciał potajemnie oddalić Maryję, ponieważ wiedział, że nie jest ojcem dziecka, jednak we śnie otrzymał nakaz, aby przyjąć ją do siebie. Nadał mającemu się narodzić chłopcu imię Jezus. Według żydowskiego prawa, ojciec dziecka mógł nadać mu imię ? czynność ta była uznaniem dziecka za swoje. To Bóg nadał imię Jezusowi, ale przed ludźmi uczynił to Józef i był on uważany za ziemskiego ojca Jezusa (czyż nie jest On synem cieśli? Mt 13,55). Józef przyjął Maryję do swego domu w Nazarecie. Według apokryfów Józef poślubiając Maryję miał 89 lat, a ona 15.
Zanim jeszcze urodził się Jezus, ukazało się zarządzenie Cezara Augusta o spisie ludności. Każdy mieszkaniec spisywany był w miejscu swego urodzenia, więc Józef udał się z rodziną w podróż do judzkiego Betlejem, skąd pochodził (Łk 2, 1nn). Gdy dotarli na miejsce, Maryja urodziła Jezusa i położyła w żłobie, nie było bowiem dla nich miejsca w gospodzie. Św. Józef był świadkiem pokłonu pasterzy nowo narodzonemu dziecięciu. Po ośmiu dniach obrzezano dziecię, a potem zaniesiono do Jerozolimy, by przedstawić je Panu i złożyć ofiarę wykupującą. Złożyli ofiarę ubogich ? parę synogarlic lub dwa gołębie, co by wskazywało, że nie byli zamożni. Mateusz (Mt 2,nn) zrelacjonował pokłon mędrców ze Wschodu w Betlejem. Nie wiadomo, ile lat miał wówczas Jezus.
Józef we śnie otrzymał nakaz natychmiastowego udania się do Egiptu, by ochronić życie Jezusa. Powrócili dopiero po ponownym śnie Józefa, który dowiedział się, że Herod nie żyje. Osiedli w Nazarecie w Galilei. Łukasz wspomniał jeszcze Józefa, gdy dwunastoletni Jezus zagubił się podczas pierwszej pielgrzymki do Jerozolimy (Łk 2,42). Później ewangelie o nim milczą.
W Kościele prawosławnym jego święto przypada w styczniu, 19 marca obchodzone jest jego święto w Kościele anglikańskim, ewangelickim i katolickim, w Kościele katolickim jest to Uroczystość Świętego Józefa, Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny. Cały marzec jest poświęcony świętemu Józefowi, a dniem tygodnia, w którym się go wspomina jest środa. 1 maja katolicy obchodzą również wspomnienie dowolne Świętego Józefa Rzemieślnika.
Liturgiczne święto św. Józefa po raz pierwszy spotykamy w IV w. w klasztorze św. Saby pod Jerozolimą. W zachodnim chrześcijaństwie zaczęło przyjmować się powoli po VIII w.. Dopiero papież Sykstus IV w 1479 wprowadził je do brewiarza i mszału rzymskiego. W XVII w. Papież Grzegorz XV rozszerzył je na cały Kościół.
Na początku XIX w. przełożeni generalni 43 zakonów oficjalnie złożyli prośbę w Stolicy Apostolskiej o utworzenie nowego święta Opieki świętego Józefa nad Kościołem Chrystusa. W 1847 ustanowił je papież Pius IX, było obchodzone w trzecią niedzielę po Wielkanocy, papież Pius X podniósł je 1913 do rangi uroczystości I klasy. Natomiast w 1955, papież Pius XII zniósł je, by wprowadzić nowe tej samej klasy tj. Świętego Józefa Rzemieślnika na 1 maja. W 1969 reforma liturgiczna zmieniła rangę tego święta do wspomnienia dowolnego.
8 grudnia 1870, papież Pius IX ogłosił św. Józefa patronem Kościoła Powszechnego. W 1903 papież Leon XIII wydał pierwszą w dziejach Kościoła encyklikę o św. Józefie QUAMQUAM PLURIES o nabożeństwie do św. Józefa. Papież Pius X zatwierdził Litanię do świętego Józefa do publicznego odmawiania, a w 1919 papież Benedykt XV dodał osobną prefację do Mszy o św. Józefie. Papież Jan XXIII wprowadził imię św. Józefa do Kanonu Rzymskiego. Jan Paweł II 15 sierpnia 1989 ogłosił adhortację apostolską Redemptoris Custos o św. Józefie.
Św. Józef jest patronem rodzin, ojców, kobiet w ciąży, Kościoła Powszechnego, umierających, robotników, ekonomistów. Święty Józef jest patronem wielu świątyń i parafii. W ikonografii Święty Józef przedstawiany jest:
*** z Maryją i Jezusem – obraz świętej Rodziny;
*** w scenach: w szopce betlejemskiej, ofiarowania w świątyni, przy pokłonie Mędrców ze Wschodu, ucieczki do Egiptu, znalezienia dwunastoletniego Jezusa w świątyni;
*** z Jezusem – trzyma Go na ręku lub stoi obok Niego;
*** sam z narzędziami cieśli lub lilią – symbolem czystości. Redakcja